Hittestress voorkomen en behandelen

De laatste weken hebben we al weer enkele warme dagen gehad en komende periode zullen er nog wel een aantal zeer warme dagen volgen. 

Op deze warme dagen is het mogelijk, dat de  kalveren de hoeveelheid geproduceerde warmte niet voldoende kwijt kunnen aan de omgeving , waardoor de lichaamstemperatuur kan gaan stijgen.  

Dit noemen we hittestress en de kalveren worden lusteloos, kunnen gaan zweten en hebben een versnelde ademhaling. in ernstige gevallen kunnen ze zelfs met de bek open ademen.  Dit zijn de manieren van het kalf om extra warmte af te geven. Ook de voeropname zal verminderen. 

De normale temperatuur van een kalf ligt tussen de 38 en 39,3 graden Celsius. Als de temperatuur van de omgeving stijgt is het mede afhankelijk van de luchtvochtigheid of er hittestress gaat ontstaan. Als de luchtvochtigheid hoog is, zal door het zweten minder warmte afgevoerd kunnen worden naar de omgeving en dan kan er bij relatief lagere temperaturen al verhoging van de lichaamstemperatuur ontstaan. Bij matige ventilatie kan bij een kalf van een maand oud al vanaf 23 graden buitentemperatuur hittestress ontstaan. 

Wat kunnen we doen om hittestress te vermijden? 

Hier kan al bij de bouw van een stal rekening mee gehouden worden. Allereerst moeten de muren en vooral het dak van de stal goed geïsoleerd zijn. Op warme dagen kan het dak nat maken met water zorgen voor extra koeling van de kalveren, net als het koelen van de binnenkomende lucht. Extra ventilatoren geven extra luchtverplaatsing en daarmee extra warmteafvoer. Wel dient rekening te worden gehouden met het ventilatiesysteem van de stal.

De ventilatie moet regelmatig gecontroleerd worden en afgestemd zijn op het aantal van de zwaarste kalveren die in de stal gehouden zullen gaan worden. 

Zorg dat de minimum ventilatie stijgt met het gewicht van de kalveren. 

Luchtinlaat bij voorkeur aan de schaduwzijde van de stal. 

De lucht verdeling door de gehele stal zal goed moeten zijn, zodat bij alle kalveren de lucht ververst wordt en ook dat de binnen komende lucht niet direct weer afgevoerd wordt. 

Omdat bij warmere temperaturen sneller bacterie groei zal optreden is hygiëne erg belangrijk. Daarom:

+ Mengers en melk leiding reinigen na elke voerbeurt. 

+ Dagelijks waterdrinkbakjes controleren en reinigen indien vervuild. 

+ Dagelijks voerresten uit de goot of trog verwijderen. 

+ Tijdig beginnen met goede vliegen bestrijding.  

Controleer of er voldoende waterdruk is bij nippels en drinkbakken ( > dan 3 liter per minuut). Automatische waterbakken moeten regelmatig gecontroleerd worden of ze werken. 

Ververs het ruwvoer regelmatig om onfris voer / broei te voorkomen en geef extra structuur om de pens te bufferen. Door de extra structuur volgen extra herkauw bewegingen en wordt er extra bicarbonaat geproduceerd. Ook kan je het voer en de voertijden aanpassen om de warmteproductie van het kalf wat te verlagen. Kalveren verliezen door versnelde ademhaling, zweten en speekselen meer mineralen. Daarom kan het best natriumbicarbonaat en extra mineralen door het ruwvoer worden gegeven om pens verzuring te voorkomen/behandelen en om de verloren mineralen aan te vullen. 

Voer de melk ‘s-ochtends en aan het begin van de avond en liefst niet te koud om pens drinken te voorkomen. Overleg met de vertegenwoordiger om de melkgift wat terug te nemen of dunner voeren bij erge warme staltemperatuur. Eventueel wat norit door de melk of ruwvoer geven om lipopolysacchariden te binden en darmverzuring te voorkomen of te behandelen. 

Om de kalveren rustig te houden proberen het aantal werkzaamheden in en rond de stal te beperken en voer de noodzakelijke werkzaamheden op koelere momenten van de dag uit. Denk aan sorteren, vaccineren en het uitvoeren van HB metingen. 

Mocht de kalveren toch door de hitte bevangen worden, dan het kalf / de kalveren proberen te koelen met water en de dierenarts raadplegen voor eventueel verdere behandelingen.