Listeriose:

In de praktijk worden we nog wel eens geroepen bij een of meerdere kalveren met hersenverschijnselen. Mogelijke oorzaken voor hersenverschijnselen bij kalveren kunnen zijn:

• CCN
• Verzuring
• Cachexie (extreme vermagering)
• Vergiftiging
• Zoutintoxicatie
• Aangeboren afwijkingen
• Infecties (bacterieel/schimmel/viraal)

In deze nieuwsbrief willen we vooral aandacht besteden aan een infectieziekte die hersenverschijnselen veroorzaakt, namelijk Listeriose.

Listeriose is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Listeria monocytogenes. Deze bacterie komt veel voor in de natuur en kan overleven in verschillende omgevingen, zoals de bodem, water en voedsel. Listeriose kan bij kalveren worden overgedragen via besmet voedsel, door direct contact met besmet materiaal, vogels en ongedierte, vervuild water (of via de placenta van een besmette moeder). Vooral beschimmeld of vervuild kuilvoer (snijmais en gras) en vogels zijn vaak de oorzaak van een besmetting.

Listeriose kan ook bij andere diersoorten ziekte veroorzaken, zoals varkens en schapen. Maar niet alleen bij andere diersoorten, ook bij de mens kunnen ziekteverschijnselen ontstaan door Listeriose. Dit maakt Listeriose een zoönose!

Symptomen

Bij kalveren kan Listeriose verschillende symptomen veroorzaken, waaronder hersenverschijnselen, gebrek aan eetlust, sloomheid, spiertrillingen speekselen, verlammingen en lopen in cirkels. In sommige gevallen gaat dit gepaard met koorts en sepsis (bloedvergiftiging). De ziekte openbaart zich vaak 3 tot 4 weken na besmetting en kan zich snel verspreiden in een groep kalveren. In sommige gevallen kan de ziekte zelfs dodelijk zijn.

Behandeling

De behandeling van Listeriose bij kalveren omvat meestal het toedienen van antibiotica en het ondersteunen van de zieke kalveren met vloeistoftherapie. Het is belangrijk om een dierenarts te raadplegen als er vermoedens zijn van Listeriose bij kalveren om de juiste diagnose te stellen en de juiste behandeling te starten. Daarnaast is Listeriose in Nederland een aangifteplichtige ziekte en dient deze gemeld te worden bij NVWA. Dit komt doordat Listeriose ook bij mensen ziekteverschijnselen kan veroorzaken (zoönose!)

Preventie

Preventieve maatregelen om de verspreiding van Listeriose bij kalveren te voorkomen, omvatten het schoon houden van de dierlijke omgeving (desinfectie) en het vermijden van voedsel dat mogelijk besmet is met Listeria bacteriën. Denk bij het schoonhouden van de omgeving ook aan de bestrijding van ongedierte en de vogels op stal. Daarnaast is het belangrijk om de weerstand van de kalveren te verhogen, zodat ze beter bestand zijn tegen infecties.

Al met al is Listeriose bij kalveren een ernstige ziekte die zich snel kan verspreiden. Het is belangrijk om de nodige preventieve maatregelen te nemen en bij vermoedens van Listeriose tijdig een dierenarts en voervertegenwoordiger te raadplegen om de juiste behandeling te starten en verdere verspreiding in de groep te voorkomen.