Nieuwsbrief April 2012: ijzer

Ijzer zorgt voor zuurstof en energie

IJzer wordt door het kalf gebruikt in verschillende lichaamsprocessen, voornamelijk in de productie van hemoglobine (in het bloed) en myoglobine (in de spieren). Dit zijn stoffen die zuurstof binden en transporteren door het lichaam. Verder is ijzer van belang voor de afweer van het kalf, een optimale groei en voederconversie en voor de algemene fitheid van de dieren. Jonge kalveren hebben van nature een erg kleine ijzervoorraad en om het kalf gezond te houden moet dus voldoende ijzer aangevoerd worden.

Opname

De hoeveelheid ijzer in het lichaam van een kalf wordt mede bepaald door het seizoen, het ras, de nationaliteit, de groeisnelheid, de gehaltes in de verschillende (ruw)voeders en water maar ook door aanvoer vanuit de stal door roestvorming of ongewenste ‘’besmettingen’’ van het (ruw) voer. Rekening houdende met deze parameters worden de kalveren extra ijzer verstrekt door middel van bijvoedering en/of injectie. (Al dan niet na HB/serumijzer bepaling en rekeninghoudend met bedrijfscorrecties).

Ook rosé kalveren extra ijzer verstrekken

Ook voor nuchtere rosé kalveren raden we aan zo spoedig mogelijk na binnenkomst ijzer bij te spuiten, liefst gecombineerd met multivitaminen. Dit omdat gebleken is dat 70% van de Nederlandse en Duitse HF kalveren te blank op uw bedrijf aankomen. Deze kalveren kunnen dan ook de hierboven beschreven voordelen ervaren van een initiële ijzerinjectie waarbij de extra vitaminen een goede start ondersteunen.

Voorkomen van ijzershock

Alvorens de kalveren bij te spuiten met ijzer wordt aangeraden om eerst 2 voedingen preventiron te voeren ten einde ijzershock te voorkomen. Preventiron (acetylsalicylzuur) is nauw verwant aan de gewone aspirine (natriumsalicylaat) maar enkel preventiron helpt in het voorkomen van ijzershock, het is een gelukkige bijwerking van acetylsalicylzuur.

Ijzershock ontstaat doordat vrij ijzer de celwand aantast (oxideert) waardoor deze kapotgaat. Dit zet een kettingreactie op gang, die weer naburige cellen aantast. De heftige immuunreactie van het lichaam hierop is de aanleiding tot ijzershock die in zeer korte tijd tot de dood kan leiden. De beschermende werking van preventiron is, dat het een stofje in het lichaam stimuleert (ferrine) wat dit vrij ijzer bindt vooraleer het schade kan aanrichten aan de cellen.

Preventiron lost niet op in water. Het advies dat we hierbij meegeven is om de preventiron toch eerst te mengen in water van 80 graden en er vooral voor te zorgen dat alles in beweging blijft zodat de preventiron niet kan neerslaan op de bodem. Op deze manier vermijd je dat enkele kalveren een te hoge dosis krijgen, en anderen niets.

Na injecte van ijzer is het aangeraden om de kalveren extra na te lopen (te controleren) met Rapidexon/Voreen of Novem (voor COOP stallen) en Calcitad in de hand en deze kalveren bij eerste tekenen van shock (versnelde ademhaling, platliggen, zwijmelen) direct te behandelen