Nieuwsbrief december 2009: Griep gehad, wat nu?

De afgelopen weken zijn er behoorlijk veel koppels, met name op de rose-afmestbedrijven, met griep verschijnselen geweest. Na behandeling van het koppel is het beeld weer rustiger geworden, echter blijven deze kalverhouders wel met een (rest) schade zitten.

De schade bij griep bestaat uit:

• Een groeiderving van vaak minimaal 2 weken
• Verhoogd verbruik van medicamenten
• Een verhoogde uitval (zeer wisselend per bedrijf)
• Een verhoogd aantal selectiekalveren/achterblijvers (kalveren die met longschade blijven zitten of een overmatige groeiachterstand hebben opgelopen)

In deze nieuwsbrief willen we ons voornamelijk beperken tot dit laatste punt, namelijk het verhoogde aantal selectiekalveren. Zoals het woord al aangeeft betreft het hier kalveren die uit het koppel geselecteerd worden. Deze kalveren dienen, nadat de rust in het koppel is wedergekeerd, zo snel mogelijk bij voorkeur in een of enkele groepen zo snel apart gehuisvest te worden. Liefst dient dit te gebeuren in een aparte ziektestal gescheiden van de rest van het koppel. Indien dit niet aanwezig is op het bedrijf dienen deze kalveren op de koudste plek van de stal gehuisvest te worden. Dit is de plek waar de ‘nieuwe’ lucht (de luchtinlaat) in de stal binnenkomt. Dit zal bij de meeste bedrijven een plek bij de deur zijn.
Vergeet ook niet indien de leeftijd van de kalveren dit toelaat de rest van het koppel ook nog een keer goed door te sorteren.

Als U dit zo doet dan dienen deze kalveren met de zorg voor kleine kinderen behandeld te worden. (LOVE,CARE en TENDER in het Engels gezegd). Wat houdt dit in:

•  De kalveren moeten een comfortabel, warm ligbed hebben. Het liefst zien we dat deze kalveren op het stro gehuisvest worden. Door huisvesting op stro zorg je ervoor dat de kalveren minder energie kwijt zijn voor hun warmtehuishouding. Deze energie hebben de kalveren hard genoeg nodig voor herstel van de nog te repareren schade.
• Zorg voor een makkelijk toegankelijke waterbron. De kalveren moeten op een eenvoudige wijze voldoende water kunnen opnemen, liefst lauwwarm en in ieder geval schoon drinkwater. Vaak is een drinknippel of drinkbakje niet voldoende en zou er een extra waterbak in het hok bijgeplaatst kunnen worden.
• Vergeet niet dat de kalveren die in deze hokken terechtkomen gedurende de “griep”een duidelijke verminderde voeropname gehad hebben. Vergeet ook niet dat in de pens diverse noodzakelijke vitaminen worden aangemaakt. Door de verminderde voeropname en de verminderde werking van de pens door de “griep” is de aanmaak van deze vitaminen verminderd of stilgelegd. Het is dus noodzaak dat deze kalveren behandeld worden met vitaminen. Alle wateroplosbare vitamine worden in de pens gemaakt. (Dit geldt bijvoorbeeld voor vitamine C en voor vitamine B)
• De belangrijkste vitaminen voor het kalf, die in de pens gemaakt moeten worden, zijn de B vitaminen. Daarnaast ondersteunt vitamine B de werking van de lever, welke door de verandering in voeropname en door zijn werking binnen de afweer behoorlijk wat te verduren heeft gehad tijdens ziekte.
• Hoewel er niet gauw een tekort aan vitamine C ontstaat bij runderen, lijkt in ieder geval humaan dat een hoge dosis vitamine C een veilige en effectieve manier om virale infecties te bestrijden en te voorkomen. Bovendien versterkt vitamine C het immuunsysteem van het lichaam en helpt het zodoende de weerstand te verhogen. Dus na griep kan toediening van vitamine C een toegevoegde waarde hebben. Voor deze kalveren, maar ook voor het gehele koppel.
• Als men bedenkt dat deze kalveren gedurende enkele dagen tot weken een verminderde voeropname hebben gehad kan men voorstellen dat de structuur in de pens nagenoeg verdwenen is. Extra structuur is dan zeker een aanbeveling waardig. Denk hierbij aan bijvoorbeeld stro,luzerne of hooi. Overleg dit met de voervoorlichter
• Aangaande het bovenstaande punt moet men bedenken dat de kalveren moeite hebben met het rantsoen van de rest van het koppel en vaak gemakkelijk een pensverzuring ontwikkelen. Voer deze kalveren aangepast en draag wel zorg voor een goede eiwit,mineralen en vitaminenbalans. Denk bij vitamine vooral aan de groepen A,D en E vitaminen, welke via de voeding ter beschikking komen voor het kalf. Bij mineralen kan men denken aan zink en ijzer. Schroom dus niet om uw voervoorlichter en/of dierenarts om advies te vragen omtrent deze kalveren. Dit geldt vaak ook over de rest van het koppel, houd hier rekening mee! Een uitgeblanceerd en rustig voerniveau met voldoende structuur zal het herstel bevorderen.
• Naast uw voorlichter kan uw dierenarts vaak een aanvullende therapie voor deze kalveren opstellen. Dus kan het de moeite waard zijn om na de griep ons naar deze kalveren te laten kijken.

Met deze maatregelen kunt u hoogstwaarschijnlijk deze moeilijke kalveren naar een hoger niveau tillen. Houdt er wel rekening dat de problemen niet binnen enkele dagen opgelost kunnen zijn. Vraag niet wat het u kost, maar wat het u oplevert!