Nieuwsbrief juni 2012: selectiekalveren

Beleid selectiekalveren

Protocolair werken

Er zijn enkele basisregels in de strategie om ondereind, in welke mate dan ook, te vermijden of, realistischer gesproken, te verminderen. Hierbij is het belangrijk dat u deze strategie voor uzelf vastlegt in een protocol waarbij de te nemen stappen steeds zorgvuldig herhaald en geëvalueerd worden. Bijvoorbeeld “iedere week op woensdag sorteren” of “ieder kalf dat ik leeg laat geef ik even 50% v.d. melkgift tot goede mest en fit” enz.…

Registreren

Om dit vol te houden en vooral om hier het meest gunstige resultaat te boeken is een goede registratie van wat je doet en wanneer je het doet uiterst belangrijk. Tijdens de bedrijfsbezoeken door de dierenarts en voorlichter is een zichtbare registratie voor hen dan weer een nuttig hulpmiddel: dus noteer bijvoorbeeld op de balken de toegediende medicatie en liters. Merk op dat zoals bij vele aspecten van de bedrijfsvoering er geen standaard pakket maatregelen bestaat waar iedereen zeker is van het beste resultaat. Voor mensen die met hogere percentages ondereind te maken krijgen is het alvast verstandig dit probleem aan te halen bij de volgende bespreking van uw bedrijfsgezondheidsplan naast de advisering bij standaard bedrijfsbezoeken.

Tips

Bij deze geven we alvast enkele nuttige tips mee, bepaal met uw dierenarts uw strategie:

Tijdig en correct behandelen

Behandel tijdig individueel en indien twijfel gebruik de thermometer. Zorg er voor dat u zeker bent van de dosering en de injectieplaats. We merken dat hierbij toch nog regelmatig fouten gemaakt worden. Lees dus bij twijfel het behandelplan na of vraag advies aan de dierenarts. Respecteer de minimale behandelduur ook wanneer het kalf er beter uit ziet en registreer goed uw behandelingen zodat de voorgeschreven behandelduur wordt nageleefd! Maak gebruik van pijnstillers en ondersteunende vitaminen. Het minimaliseren van blijvende schade ter hoogte van de longen door ontstekingsremming is essentieel om goede groei gedurende de rest van de ronde te bespoedigen (denk aan de kachel die niet kan branden zonder voldoende zuurstof). Bekijk vitaminen als de aanvoer van nieuwe bouwstoffen om de ontstane schade te herstellen.

Sorteer met regelmaat

Goed sorteren zorgt er voor dat kalveren die het moeilijk hebben niet steeds verder achterop geraken en dat de goede kalveren zich niet kunnen overeten in de maaltijd van een mindere, met alle gevolgen van dien. De meeste mensen sorteren dagelijks de meest opvallende gevallen en gaan dan regelmatig het hele koppel eens opnieuw goed zetten.

Dankzij sorteren kan je de voergift aanpassen aan de mogelijkheden van een groepje kalveren. Voor witvlees of rosé opfok kan dit een wat lagere melkgift betekenen, voor rosé afmest bijvoorbeeld verdunning van het rantsoen door extra structuurgift. Vergeet niet dat je de kalveren in de betere hokken, die wél die extra hap op kunnen, ook hoger kan zetten waardoor je een deel van het verlies aan de andere kant kan gaan compenseren.

Een regelmatig gebruikte regel is dat wanneer het ruwvoer vroeg op de dag op is, dat dat hokje wel wat extra op kan. Let wel op dat dit net voor 1 van de 6 kalveren niet het geval kan zijn. Dit is een spel dat de hele ronde lang gespeeld moet worden met steeds oog voor de individuele reactie van het kalf aan een aanpassing.

Het lijkt misschien veel werk maar het is werk dat in uw resultaat voor het hele koppel een positief effect kan hebben. Verder bespaard u zichzelf werk aangezien u mindere kalveren wanneer u ze samen zet veel praktischer kan ondersteunen met extraatjes (zie verder). Uitgesorteerde hokken dienen vlot bereikbaar te zijn, liefst weg van de rest in verband met de infectiedruk en op een plaats waar de luchtkwaliteit het best is (meer zuurstof in de lucht om mindere opname van lucht door longschade te compenseren).

Pensdrinker/oplopers: stro en bicarbonaat

Gebruik de slang! Zowel voor een magere pensdrinker van 40kg als voor een 180kg zware rosé oploper met gas in de pens. Vergeet niet indien nodig te spoelen! Naast stro is het een van de beste medicijnen die er bestaan. Spoel een verzuurde pens met bicarbonaat, laat het kalf eventueel achteraf effydral drinken en laat het kalf rustig herstellen door het voerregiem aan te passen. Twijfel nooit om een speen te geven aan melkdrinkende kalveren. Vroeg op een speen geeft super kalveren. Chronische verzuurders hebben nl. een beschadigde penswand waar het dier de rest van de ronde niets meer mee kan en dus groeiachterstand en weerstandsvermindering oploopt.

Rose brok: knopen doorhakken

Durf te beslissen een kalf van de melk af te halen en brok te geven. Maak deze beslissing ook tijdig aangezien het ook voor het kalf nog wel even duurt eer zijn pens voldoende ontwikkeld is en hij er echt de groei uit gaat halen. Laat u echter niet verleiden om bij ieder hok enkele handjes bij te gooien aangezien je dat terugziet op de koppelkleur.

Hak dus de knopen door en bedenk dat je voor die enkele moeilijke kalveren beter veel kilo’s kan hebben met een iets rodere kleur dan enkele witte P kalveren op het einde van de ronde. Op koppelniveau zie je dit in de kleur niet terug. Overleg deze beslissingen met uw voorlichter!

Extra’s

Tot vervelens toe is te onderstrepen dat een jong ziek kalf de helft gebaat is met warmte en een prettig ligbed lees: stro! Een van de eerder vermelde wondermiddelen dus. Wacht niet tot ze bijna bezweken zijn want dan ben je te laat en “werkt het niet”.

Kleine kalfjes hebben ook extra energie nodig ondanks dat ze een kleiner volume op kunnen. Dik melk dus in met benfital/bambix/yoghurt/…. Voeg ook extra bouwstenen toe in de vorm van vitaminen en mineralen. Ook bij oudere kalveren blijft dit van belang. Zo zien we dat de toediening van vitamine B bij rosé afmest of brokkalveren in de witvlees de moeilijke dieren aan de gang kan brengen. Dit dankzij de positieve invloed op de vaak minder ontwikkelde pens en pensflora bij deze zorgkalveren. Bedenk hierbij ook dat een kalf normaal in zijn behoefte aan vit b voorziet via productie door goede pensbacteriën.

Oost-Europese kalveren, en zeker dikbil kruisingen, zijn gevoelig voor een vit E tekort. Ieder ziek kalf heeft van de vele verschillende vitaminen extra verbruik en dus behoefte aan aanvulling door multivitaminen. Alleen vitaminen via het voer is niet afdoende omdat deze dieren minder voer opnemen en dus ook minder vitaminen en mineralen. Ze hebben ook een verminderde pens- en darmwerking waardoor hetgeen ze opnemen minder benut wordt. Dit terwijl hun behoefte juist hoger is! Hetzelfde geldt ook voor medicijnen, vaak worden juist deze kalveren hierdoor onder gedoseerd waardoor slechter gereageerd wordt op de behandeling en erger nog resistentie kan ontstaan.
Er zijn dus heel wat mogelijkheden om aan de slag te gaan met ondereind en ook nog heel wat bedenkingen en nuances waar we hier niet volledig op in gaan. Laat u persoonlijk adviseren door uw voorlichter en dierenarts om deze adviezen om te zetten in concrete maatregelen toepasbaar voor uw bedrijf.