Nieuwsbrief maart 2009: De staart

De staart is voor kalveren om meerdere redenen van belang, namelijk:

• Het verjagen van vliegen en ander ongedierte
• Het sociale gedrag: De houding van de staart bij kalveren kan veel zeggen over hoe ze zich voelen. Zo duidt een los omlaag hangende staart op een tevreden kalf. Draagt het kalf zijn staart met een knik of buiging, dan heb je vaak een zeer vrolijk kalf. Als kalveren bang zijn klemmen ze hun staart tussen de achterpoten (Dit doen kalveren ook dikwijls bij ziekte en verzuring)

Dus door de staart heeft het kalf minder last van vliegen en weten de soortgenoten en wij hoe de kalveren zich voelen.

Een staart kan echter ook voor problemen zorgen. Zo kan er door hokgenoten op gestaan worden en in een enkel geval kan een (ander) kalf aan de staart zuigen en evt bijten.

Bij staartbijten en staartbetrapping ontstaat er trauma aan de staart. Dit leidt vaak tot een open verbinding tussen de omgeving en de “binnenkant” van het kalf. Zo kunnen coliforme bacteriën (waaronder E. Coli, die veel in de omgeving zit), enkele soorten staphylococcen en enkele soorten streptococcen het lichaam binnen komen.
Deze kiemen worden via het bloed verspreidt en nestelen zich bij voorkeur in de gewrichten.

De verschijnselen die worden waargenomen als de gewrichtsontstekingen ontstaan zijn zwelling en pijn aan de aangetaste gewrichten, koorts, verminderde eetlust en stijfheid. De gewrichtsontstekingen kunnen uiteindelijk zelfs leiden tot  (gedeeltelijke) verlammingen door beklemming van de zenuwen. De ontstane gewrichtsontstekingen zijn vaak zeer moeilijk te genezen. Alleen middels een correcte en snelle behandeling met het juiste antibiotica bestaat er een zeer geringe kans op volledige genezing.

Het is dus van belang om te voorkomen dat er door een staartbeschadiging gewrichtsontstekingen ontstaan. Dit kan door tijdig ingrijpen middels een amputatie van de staart die alleen door een dierenarts uitgevoerd mag worden.

Verder moet een staartbijter apart gehuisvest worden. Eenmaal een staartbijter, altijd een staartbijter. Let wel op individueel huisvesten van kalveren mag wettelijk alleen als dat door de dierenarts geadviseerd wordt. Deze kalveren dienen dan wel genoteerd te staan.

Echter van groter belang is om te voorkomen dat de staart beschadigd. Hiervoor moet men wel weten wat de oorzaken zijn van staartbetrappingen en staart bijten.

Hierbij moet men denken aan:

• Huisvesting: ongelijke (rooster)vloeren, te hoge hokbezetting, nauwe doorgangen.
• Klimaat: extreme temperaturen, te hoge luchtvochigheid, hoge concentratie aan ammoniak of CO2, onrustig ventilatiepatroon
• Voeding: te weinig ruwvezel, onregelmatige voedering, laag zoutgehalte, te weinig eetplaatsen, drinkwatertekort
• Ziekten: parasieten (bijvoorbeeld luizen)
• onrust: Schrik (door bijv. onverwachte geluiden, bewegingen etc.)

Controleer bovenstaande en pas eventueel de gevonden afwijkingen aan en/of bespreek oplossingen met uw voorlichter en/of dierenarts om de kans op staartverwondingen te verkleinen