Nieuwsbrief mei 2009: Ontstekingsremmer

Ontstekingsremmers

Hoewel het gebruik van ontstekingsremmers al goed is ingeburgerd in de vleeskalverhouderij, krijgen we toch vaak vragen over wanneer welke ontstekingsremmer gebruikt moet worden en/of het wel zinvol is. In  deze nieuwsbrief wijden we ons  aan de verschillende ontstekingsremmers.

Om het gebruik van een ontstekingsremmer te begrijpen moet men eerst weten wat een ontsteking is. Een ontsteking is een reaktie van het lichaam op beschadigingen van weefsels of op prikkels van buitenaf. Dit kan trauma zijn maar vaak gaat het hierbij om bacteriën en virussen. Een ontsteking heeft als doel het verwijderen van het schadelijke agens en het herstellen van de schade. Een ontsteking kenmerkt zich door:

• lokale pijn
• lokale warmte
• lokale zwelling (vochtuittreding)
• lokale roodheid (sterkere doorbloeding)
• en evt. functieverlies

Luchtwegaandoeningen worden vrijwel altijd veroorzaakt door een ontsteking. Deze ontstekingen worden veroorzaakt door virussen, bacteriën en mycoplasmata. Vandaar dat we in deze nieuwsbrief ons beperken tot het gebruik van ontstekingsremmers bij luchtwegaandoeningen.

Ontstekingsremmers dienen bij acute luchtwegaandoeningen altijd standaard gebruikt te worden naast antibiotica.  Ontstekingsremmers moeten namelijk de vaak buitensporige ontstekingsreaktie remmen en zo de longschade beperken.

Een algemene ontstekingsreaktie kan namelijk leiden tot aantasting van organen zoals de longen en de nieren. Deze aantasting leidt tot een verminderde functie van deze organen.
Verder zijn kalveren, die hun warmtehuishouding voornamelijk regelen met de ademhaling, zeer benauwd en gestresst door de koorts die ontstaat met de infectie aan de longen.
Door de ontstekingsremmers blijft de functie van de organen als longen en de nieren beter gehandhaafd en zijn de kalveren minder benauwd en minder gestresst door de koortsverlagende werking van de ontstekingsremmers.
Secundair zorgen ontstekingsremmers ook voor behoud van de eet- en drinklust, omdat de kalveren minder pijn hebben en zich behaaglijker voelen.
Het gebruik van ontstekingsremmers zal leiden tot een minder grote reaktie in de long en dus tot sneller herstel en daardoor een betere groei en minder “ondereind”. Voorop staat wel dat tijdig ingrijpen noodzakelijk is.

Er zijn twee soorten ontstekingsremmers namelijk:

• Steroïdale ontstekingsremmers, de corticosteroïden (voreen of dexadreson)
• Non- steroïdale ontstekingsremmers, de NSAID’s (novem, ketofen, rimadyl, natriumsalicylaat)

Hieronder zullen we beide groepen belichten en hoe ze te gebruiken in de praktijk

Corticosteroïden

Corticosteroïden hebben een ontstekingsremmend, afweerverminderde, verminderde vochtuittreding en anti-allergisch effect. Corticosteroïden hebben een sterker ontstekingsremmend effect dan NSAID’s. Verder hebben cortico’s een afweerverminderde werking. Dit kan positief zijn om het lichaam te beschermen tegen de (op hol geslagen) eigen afweer aangezien in eerste instantie deze reaktie te heftig kan zijn. Echter meerdere behandelingen na elkaar kan schade berokkenen aan het kalf  doordat de afweer te lang geremd wordt. Dit is vooral van belang bij virale aandoeningen.
Vandaar dat wij in de praktijk adviseren een eenmalige injectie met corticosteroïden bij jonge dieren met acute luchtwegaandoeningen.

NSAID’s

NSAID’s hebben evenals  cortico’s een ontstekingsremmend effect, echter het afweerdalende, de verminderde vochtuittreding en het anti- allergische effect worden bij NSAID’s niet of verminderd waargenomen. Hierdoor heeft het gebruik van deze produkten de voorkeur bij minder acute longaandoeningen. Verder zijn NSAID’s ideaal om kalveren, die 1-3 dagen geleden behandeld zijn met corticosteroïden, na te behandelen indien het herstel niet voorspoedig gaat.
Op koppelniveau kan natriumsalicylaat (de enige gregistreerde ontstekingsremmer voor door de melk) gebruikt worden als ontstekingsremmer. Dit is zeer gewenst indien er besloten wordt tot een koppelkuur.
NSAID’s worden daarnaast vooral gebruikt als pijnstilling bij overige aandoeningen. Er zijn verschillende NSAID’s voorhanden, de keus van de NSAID is afhankelijk van de werkingsduur en de dosering.

Samenvattend: Het gebruik van een ontstekingsremmer is een MUST en er zit wel degelijk verschil tussen de verschillende produkten.