Nieuwsbrief Mei 2014 – water (2)

Het belang van smakelijk en goed drinkwater

In de nieuwsbrief van augustus 2010 is de noodzaak van water reeds aangegeven.

Water is een essentieel bestanddeel wat door uw kalveren  wordt  opgenomen en is dan ook van groot belang voor de gezondheid en het welzijn van uw kalveren!!

In deze nieuwsbrief is ook aangegeven dat bij onvoldoende waterverstrekking de voeropname afneemt en daarmee de groei per dag (38% mindere gewichtstoename en 31% minder ruwvoeropname tov wel of geen vrije beschikking over drinkwater in de eerste 4 weken; Kertz, A.F., 1984). Dit belang wordt ook in de blankvlees steeds groter door de grotere hoeveelheden ruwvoer die worden verstrekt.

Dus zorg ervoor dat de kalveren gemakkelijk en de vrije beschikking over water hebben. Denk hierbij aan:

• Positionering nippel/drinkbakje?
• Hoeveel kalveren per nippel/drinkbakje?
• Wat is de opbrengst van het drinkbakje of nippel?

Een kalf drinkt gemiddeld maar 15 minuten per dag, zorg ervoor dat het kalf in deze tijd ook in zijn waterbehoefte kan voorzien. (Thomas et al. , 2007)

Smakelijkheid en kwaliteit

Niet alleen voldoende drinkwater is van belang, maar ook de smakelijkheid en kwaliteit van het drinkwater is van belang. Van de volgende elementen is o.a. aangetoond, dat ze bij een bepaalde concentratie een negatief effect hebben op de drinkwateropname:

• Natrium en Chloride. Een te hoog zoutgehalte in het water laat vooral in de zomermaanden een verminderde wateropname zien
• Sulfaat: (rotte eieren lucht) geeft een verminderde wateropname, maar moet wel in relatie met chloride bekeken worden.
• Ijzer: Hoge gehaltes van ijzer en mangaan in water zijn nadelig voor de smakelijkheid van water. Door hoge gehaltes in het water kan de opname van koper en zink verminderd zijn.
  Het ferritine systeem in de darm is in normale omstandigheden in staat om de ijzeropname te reguleren en een ijzeroverload te voorkomen (ijzerintoxicatie). Echter oplosbaar ijzer (Fe2+) is wateroplosbaar en kan zich tussen de cellen in de darm verplaatsen en ontsnapt op deze manier aan de regulering van opname van ijzer door de darm. In het lichaam kan het transferrine en lactoferrine systeem dit ijzer binden. Bij teveel aanbod kan het systeem het niet meer aan en dit verhoogt de kans op oxidatieve stress. Oxidatieve stress en een verhoogd ijzergehalte leiden tot een verminderde afweer, afwijkend mestbeeld, verminderde voeropname en daarmee samenhangende groei. Daarnaast kan een hoog gehalte aan ijzer leiden tot een contaminatie met ijzer-liefhebbende bacteria, wat eveneens gezondheidsproblemen kan veroorzaken
• Mangaan:geeft een smaakafwijking boven een bepaalde concentratie
• Nitraat: voornamelijk kwaliteit van het drinkwater boven een bepaalde concentratie
• Contaminatie van het drinkwater: bacteriën of algen zijn hier voorbeelden van, leidt tot een verminderde kwaliteit en een mogelijk een afwijkende smaak

Indien een kalf onvoldoende de beschikking heeft over water en/of de opname is verlaagd door een verminderde smakelijkheid en kwaliteit, kan een kalf de volgende symptomen vertonen:

• Verminderde weerstand dus sneller vatbaar voor ziekten
• Bij een tekort aan water gaat het lichaam vet verbranden om lichaamseigen water vrij te maken (metabolisch water). Scherpe ruggen, dorre kalveren
• Verminderde groei en verminderde voeropname
• Tekorten aan bepaalde mineralen en bijbehorende symptomen (afhankelijk van het mineraal)

Om deze redenen is het zinvol om regelmatig een watermonster te nemen aan het eind van het drinkwatersysteem en/of de leidingen te inspecteren. Een watermeter is geen overbodige luxe, maar kan juist een goed hulpmiddel zijn om het drinkgedrag te monitoren.