Nieuwsbrief mei 2016: Warmte

Afgelopen dagen was het weer zover. Iedereen zocht in alle haast zijn zomerkleding op, de ijsverkoop steeg weer. Ook op stal heeft dat zijn weerslag.

Waarom hebben de kalveren op warme dagen een snelle ademhaling?

In de nieuwsbrief van juni 2009 hebben we hittestress behandeld, in de nieuwsbrief van juli 2015 is aangegeven dat de long van het kalf vele belemmerende factoren kent en in maart 2016 is de thermoregulatie besproken.

Op grond hiervan kunnen we concluderen dat het niet mee valt om op warme dagen kalf te zijn.

Indien het plots warm wordt, zal het kalf zich aan de omstandigheden aan moeten passen. Dit kan hij op meerdere manieren doen:

• Plat in het hok liggen, waarbij hij gebruik maakt van de koele vloer, maar ook een groter afkoelend oppervlakte realiseert.
• Zweten, waarbij het huidoppervlakte afkoelt
• Versneld ademen, zodat extra warmte uitgeademd wordt (denk aan een hond in een warme omgevin

Wanneer het kalf op deze wijze niet voldoende warmte kwijt kan, zal het minder gaan eten, waardoor de warmteproductie afneemt

Bij warm weer is het voor het kalf moeilijker zijn warmte aan de omgeving kwijt te raken. De dieren kunnen  dan gaan zweten. Indien de weersomstandigheden zo zijn dat er een combinatie van warm weer en een hoge luchtvochtigheid is, wordt het  risico dat de kalveren “nat” staan van het zweet groter. Zweet is niet alleen vochtverlies maar ook verlies van zouten

Door de extra vochtproductie (zweten) zal de relatieve vochtigheid in de stal verder toenemen.

Het grootste risico zit dan nog als het ‘s avonds gaat afkoelen en dat het “natte kalf” een “kou” pakt. Zeker als er dan door hard ventileren tocht ontstaat (hoge windsnelheden bij het kalf in combinatie met grotere temperatuurverschillen)

Bij hoge luchtvochtigheid en warm weer gaat een kalf oppervlakkiger ademen om zoveel mogelijk warmte kwijt te raken. Dit kan al snel het beeld op stal geven van longproblemen bij de kalveren terwijl dit een normaal proces is. Het onderscheid tussen ziek en niet-ziek tgv longproblemen is in deze periode ook moeilijker te maken (ziektedetectie). Extra aandacht dient dan ook aan ziektedetectie te worden besteed.

Verder is er een verhoogd risico op longproblemen door de versnelde ademhaling:  de luchtsnelheid in de luchtwegen neemt toe, de ingeademde lucht zal minder voorverwarmd worden en ook zullen kiemen, stof, ammoniak minder worden weggevangen en dieper in de longen terecht kunnen komen hetgeen kan leiden tot meer longproblemen.  Door sneller en oppervlakkiger ademen zal de efficiëntie van de zuurstofopname verminderen en kan het kalf zo in een vicieuze cirkel terecht komen.

Het snelste en meest ernstige beeld zie je bij de kalveren die reeds in het verleden longschade hebben gehad (juli 2015)

Als een kalf sneller ademt,  wil dat dus niet altijd zeggen, dat een kalf behandeld moet worden (denk aan lichaamstemperatuur en verdere ziekteverschijnselen). Langere tijd warm weer kan het risico op luchtwegproblemen wel doen toenemen.

Wat kunnen wij doen om het kalf te ondersteunen?

• Goede stalisolatie (denk aan isolerende lichtplaten)
• Goede ventilatie (begintemperatuur aan omstandigheden aanpassen, juist min. en max., bandbreedte) voorkom tocht. Extra luchtverplaatsing binnen de stal kan op het heetst van de dag zorgen voor een verkoelend effect.
• Scheren (kalveren kunnen vocht makkelijker kwijt, drogen sneller op, minder risico bij koude nachten/tocht)
• Bij warm weer niet opvoeren, of zelfs terugnemen, als de omstandigheden hierom vragen. Aangezien voervertering veel warmteproductie geeft.
• Extra vocht verstrekken (eventueel extra zout/bicarbonaat): overleg met uw vertegenwoordiger.
• Hou zoveel mogelijk rust in de stal, beweging zorgt voor extra warmteproductie.