Nieuwsbrief oktober 2009: Ringschurft

Deze nieuwsbrief zal gaan over de ziekte trichophytie in de volksmond beter bekend als ringschurft (of katrienwielen, ringworm, ringschimmel, daalderschurft, guldenschurft en huidworm). Trichophytie is een huidschimmelziekte. Hoewel de naam ringschurft doet vermoeden dat het om schurft en dus om mijten gaat, wordt deze ziekte dus veroorzaakt door een SCHIMMEL. De naam van de schimmel is Trichophyton verrucosum.

Een schimmelinfectie kan bij vleeskalveren het gehele jaar door voorkomen. Uit een inventariserend onderzoek bleek dat op 40% van de bedrijven 1 of meerdere dieren last hadden van ringschurft. In een koppel kunnen verder kalveren aanwezig zijn die drager zijn van ringschurft zonder verschijnselen. Deze kalveren hebben geen verschijnselen maar kunnen de schimmel wel verspreiden.

Ringschurft is vooral een contactinfectie. Dit houdt in dat door direkt contact of contact via de huisvesting de ziekte overgedragen kan worden. Vooral een vermindere afweer (door andere ziekten, voedingstoestand etc. Denk hierbij aan de kalveren in de selectiehokken), nattigheid, schurende en likkende kalveren en een hoge bezettingsgraad kunnen er voor zorgen dat een infectie gemakkelijk kan aanslaan bij nieuwe kalveren.
Verder moet men beseffen dat in een omgeving waar runderen met ringschurft hebben gestaan veel sporen van de schimmels aanwezig kunnen zijn denk hierbij aan losse haren, huidschilfers, op het hekwerk, etc. Deze sporen van de schimmel kunnen zeer lang besmettelijk blijven.

Nadat de huid besmet is door de sporen van de schimmel wordt na 4 dagen tot 6 weken de huid rood en dik en gaan de haren overeind staan. Vervolgens vallen de haren uit  en breken haren af waardoor (ronde) kale plekken ontstaan met een diameter van 2-10 cm. Dit zijn de typische ringen. In een later stadium wordt de huid schilferig en ontstaan typisch grijze asbestachtige korsten. Na 7-10 weken (tot hooguit 5 maanden) bouwt een kalf een weerstand voor de rest van zijn leven op (4-5 jaar). Wel heeft er dan onherstelbare huid(leer)-schade plaatsgevonden.

Naast leerschade geeft ringschurft ook een geringe groeiderving en is ringschurft de belangrijkste zoönose (op mensen overdraagbaar) die niet via voeding tot stand komt.

Over de behandeling van ringschurft gaan (vooral op internet) diverse vaak niet aanbevelenswaardige verhalen de ronde. De behandelingen varieren van ivermectine (wat niet werkt tegen ringschurft), afgewerkte olie (denk aan pcb,s waaronder dioxine die door de huid worden opgenomen) en bijvoorbeeld hulst ophangen in de stal.
Ons inziens is het wassen met een schimmeldodend middel de enige juiste methode (imaverol,mycophyt)van de gehele groep waar deze kalveren in aanwezig zijn. Zie voor de correcte methode van het wassen ons protocol welke te vinden is in het besloten gedeelte van diergezondheid op onze website en meegeleverd wordt bij de imaverol.
Uv-licht (de zon) kan de schimmel ook doden alleen is dit in de kalverhouderij niet haalbaar.

Verder is het van belang om te voorkomen dat er nieuwe dieren geïnfecteerd raken.
Zorg dus voor een optimaal klimaat (voorkom nattigheid) en een uitgebalanceerde voeding.
Zorg voor een goede hygiëne (denk hierbij bijvoorbeeld aan een overall, scheerapparaat en handen wassen)
Probeer besmette kalveren zoveel mogelijk geïsoleerd te houden (niet door de stal gaan mengen)
Goede reiniging en desinfectie van de stal en toebehoren waar besmette dieren aanwezig waren (reinigen met warm water en evt ontstmetten met formaline 5%).

Naast deze maatregelen is er een vaccin op de markt om een besmetting met ringschurft te voorkomen. Deze vaccinatie kan plaatsvinden vanaf 1 week leeftijd en moet twee keer worden toegediend met een tussenperiode van 2 weken. Deze enting kan ervoor zorgen dat er meer kwaliteitshuiden afgeleverd kunnen worden per bedrijf en valt om die reden ook aan te bevelen. De enting kan echter wel bij kalveren die ringschurft hebben een verergering van sympromen geven.

Zoals boven al genoemd is kan ringschurft ook op mensen worden overgedragen. Wij ontwikkelen dezelfde verschijnselen als runderen. Dit houdt in dat als we contact hebben met besmette dieren dat we een zeer goede hygiëne in acht moeten nemen. Ook kunt u het overdragen op andere mensen in uw omgeving zonder dat u zelf verschijnselen heeft. Ziet U verschijnselen bij u of bij personen in uw direkte omgeving neem dan contact op met uw huisarts en licht hem in dat u in contact komt met dieren.